Kwartierstaat familie Bos

Nog onderhanden

Algemeen:

Inhoud Dossier:

• pagina 1-2: 8-6-1943 Begeleidende brief bij een rapport, houdende het verhoor van den Nederlander Ir, K.A. de Munter, die onlangs vanuit bezet gebied in Engeland is gearriveerd.

Samenvatting:

Tekst van dit dossier:

Dossierpagina 0: voorblad

Algemeen Rijksarchief
Ministerie van Justitie te Londen
(1936) 1940-1945 (1953)
Inv.nr.: 13112

Dossierpagina 1/2, begeleidende brief bij rapport houdende verhoor ir. K.A. de Munter

P.B.D: nr 3961,
London, 8 juni 1943
82 Eaton Square, S.W.1.
Ik heb de eer uwer Excellentie hiernevens te doen toekomen een rapport, houdende het verhoor van den Nederlander Ir, K.A. de MUNTER, die onlangs vanuit bezet gebied in Engeland is gearriveerd.

Aan: Zijne Excellentie den Minister van Justitie Londen
Van: de wnd. Chef van den Polieit-Buitendienst, 82 Eaton Squre, S.W.1.

Handgeschreven toegevoegd.
Stempel: Min. van Justitie, 8-6-43, nr 1870, P111 GEHEIM
tekst: Notificatie
Tekst: Z... hierin zijn gegevens over H.S. Deutekom en ms Bakker (pag. 6)

Dossierpagina 3, verhoor 28-5-1943 pagina 1

Verhoor van: DE MUNTER, Ir. Karel Antonius; geboren te Poerwakarta, 18-7-1912; electro-technisch ingenieur; laatstelijk gewoond hebbende te ´s-Gravenhage, laan van Meerdervoort No.800; die Nederland heeft verlaten op 5 Mei 1943, in Engeland is aangekomen op 6 mei 1943 en zich alhier heeft gemeld op 24 mei 1943, komende van de R.V.P.S.

• Vader: Anthonie Jacobus, Gep. Inspecteur van het Westersch Lager Onderwijs in N.O.I. Adres: Laan van Meerdervoort 800, Den Haag.
• Moeder: Maria Hendrika Cornelia Venselaar. Zelfde adres
• Broeder: Koenraad. Oud 36 jaar. Gehuwd met Hollandsche. Scheepsbouwkundig Ingenieur. Jacob Catsstraat 24, Voorburg
• Zusters:
  Anna Maria, oud 35 jaar. Ongehuwd, apothekaresse, bij de Apotheek Mouten, Javastraat, Den Haag.
  Catharina Maria, oud 32 jaar. Gehuwd met Walter Dreiling (Duitscher). Door de Nederlanders in Indië geinterneerd. Zij bevindt zich waarschijnlijk in Japan
  Maria Hendrika, oud 30 jaar. Ongehuwd, Secretaresse bij de Papierhandel Buurman in Den Haag.

Ongehuwd

Godsdienst: Roomsch Katholiek

Talenkennis: Nederlandsch, Engelsch, Fransch, Duitsch en Maleisch.

Politieke richting: Geen. Was nooit lid van eenige bond of vereeniging. Stemde R.K. Werd na de capitulatie lid van de Nederl.Unie.

Lagere school in N.O.I. Zijn vader ging met verlof naar Nederland en hij bezocht 2 klassen der H.B.S daar; keerde daarna naar Indië terug, waar hij de 5-jarige H.B.S. voltooide. Keerde in 1931 naar Nederland terug, alleen voor studiedoeleinden en vestigde zich te Wageningen, waar hij gedurende 1 jaar de Landbouwhoogeschool bezocht. Ging daarna naar de T.H. te Delft, voor electro-technische studie.

Werd opgeroepen op 29 augustus 1939 en ingedeeld bij het 2e Regt.Genie. Na 3 maanden gedetacheerd bij de T.H. Comp. Was gedurende de invasie in Delft. Gedemobiliseerd in juni 1940 en zette toen zijn studie voort. Afgestudeerd 29 october 1941, ingenieursdiploma.

Kwam in september 1941 in contact met de Nauta-organisatie door een zekeren Deutekom, die hem in connectie bracht met W. ´t Hart, Eksterlaan 8, Den Haag.
De Munter was in het bezit van een rubber boot en het plan was dat hij als koerier hiermede naar Engeland zou gaan. Omdat de draadloze

Dossierpagina 4, verhoor 28-5-1943 pagina 2

verbinding tusschen de Nauta-organisatie en Engeland verbroken was. Hij deed inderdaad twee pogingen in het najaar van 1941, die echter mislukten. Daarna hielp hij algemeen in de organisatie, Daar gedurende deze periode de meeste leden van de organisatie en ook Nauta zelf gearrresteerd werden, werd de Munter het centrale punt van de inlichtingen van de organisatie.
L.KIST was door de Duitschers gearresteerd en de Munter vermoedt dat deze onder de druk is bezweken en vele namen heeft genoemd. Er bleef daardoor van de organisatie zeer weinig over het het werd besloten dat ongeveer de helft van de leden zou trachten naar Engeland te komen, om hier overleg te plegen en dat eenige van hen later weer voor reorganisatie naar Holland zouden komen.

Naar Engeland zouden komen de 3 die het meeste omtrent de organisatie wisten, nl. BILL ROESKE, Willem ´t HART en de MUNTER en nog 10 anderen, waaronder WOLTER, Lex van OS en een havenmeester van Rotterdam genaamd A. KORTLANDT. Bij de achterblijvenden waren: Frits van der SCHRIEK en Gerard van der BIJL en Eddie KAMP.
Door van der Schriek werd een connectie aangeknoopt met en zekeren "HENK" in IJmuiden. Dit was in Mei 1942. Een maand tevoren was een visschersboot vetrokken naar Engeland, die goed weg was gekomen en zij zouden op dezelfde manier gaan. Op 17 mei 1942 gingen de 13 naar IJmuiden en werden ´s avonds door "HENK" naar een huis gebracht (adres onbekend) waar zij door een heer en dame, beiden van middelbare leeftijd werden ontvangen. Namen werden niet genoemd.
Beschrijvingen:

• "HENK" ongeveer 25 haar oud, ongeveer 1m.77, donker bruin haar en donkere oogen, glad geschoren, neus gewoon, gezonde bruine gelaatskleur, tamelijk breed, tamelijk goedgekleed, spreekt beschaafd Hollansch, maakt den indruk van een student, tamelijk autoritair. Beweerde in het bezit te zijn van een geheime zender, waarmede hij hun aankomst in Engeland zou aankondigen.

• "Heer" ongeveer 55 jaar oud, ongeveer 1m.70, vrij mager, grijzend peper- en zout haar, eenigszins kaal, glad geschoren, blauwe oogen, gezonde gelaatskleur, eenigszins kromme rug, eenigszins slordig gekleed, beschaafd Hollandsch, geen bijzonderheden opgemerkt, geen bril.

• "DAME": Ongeveer 45 jaar oud, gezet, donkerbruin haar, donkere oogen, blozende kleur, geen make-up, burgerlijk gekleed, goed Hollandsch, geen verdere bijzonderheden opgemerkt.

Dienzelfden avond werden zij door "HENK" en den "HEER" één voor één aan boord van een Scheveningsche Stoomtrawler gebracht in in de vischbeunen verborgen. Roeske, ´t Hart en de Munter hadden ieder een 9mm. F.N: automatisch pistool en werden met z´n dieën in een beun verscholen.

Zij zaten hier van middernacht tot den volgenden middag 4 uur. Het was hun verteld, dat de boot voor vertrek door de Duitschers zou worden onderzocht, doch dat deze inspectie zeer oppervlakkig zou zijn. Het idee was dat eenmaal in open zee zij te voorschijn zouden komen en de bemanning zouden dwingen naar Engeland te varen.

Om 4 uuur ´s middags 18 mei 1942 kwam de controle aan boord, bestaande uit matrozen onder aanvoering van een Luitenant ter Zee, die zich onmiddellijk naar de beunen begaven en de 13 man te voorschijn brachten. Op het dek wemelde het van Gestapo agenten in burger, zoodat er duidelijk verraad in het spel was.

Zij werden naar het Oranje Hotel in Scheveningen gebracht, waar de Munter onmiddellijk alleen werd opgesloten. Dienzelfden avond werd hij kort verhoord. Ongeveer 3 dagen later werd hij weer verhoord. Weer 4 dagen later werd hij 3 à 4 uren verhoord. De hoofdvragen waren:

• 1. Waarom wilde U naar Engeland?
• 2. Waar heeft U Uw pistool vandaan?
• 3. Vertel alles omtrent de organisatie

Hij redde zich hier zoo goed mogelijk uit, door te zeggen, dat hij naar Engeland wilde om tegen Japan te vechten, dat hij van de organisatie niets af wist, doch alleen persoonlijk contact had met ´t Hart en Wolter en dat hij het pistool reeds voor den oorlog van een Indisch officier had gekocht.

Na nog een week in eenzame opsluiting te hebben doorgebracht zag hij een mogelijkheid om te ontsnappen. De cel was circa 4 Meter hoog. Boven de deur en over de heele breedte van de cel was een raam, bestaande uit 3 deelen: één groot middenstuk en 2 kleinere raampjes. Het middenstuk draaide op scharnieren, bevestigd in de cel. Voor dit raam zaten 4 horizontale tralies, ieder ongeveer 1 duim dik. Tusschen de raamlijst en bovenste tralie was een ruimte van ongeveer 1.50m. Hij kreeg nu het idee dat indien

Dossierpagina 5, verhoor 28-5-1943 pagina 3

hij zijn hoofd door deze ruimte zou kunnen werken, de rest van zijn lichaam ook zou kunnen volgen. Hij probeerde dit, door van de tafel op het luik van de deur te stappen, vandaar op een kapstok, vanwaar hij zich aan de onderste tralie kon vasthouden. Het ging echter niet; de ruimte was te smal.

Met behulp van zijn broekgesp gelukte het hem een groote scharnier die diende om zijn opklaptafel aan een balk in de muur te bevestigen, los te krijgen. De lange zijde van deze scharnier sleep hij scherp op den grond.
Met behulp van dit instrument snee hij langzamerhand de raamlijst uit; hij werkte hieraan in het geheel 3 weken. Hij had toen een ruimte vrij van van ongeveer 17,5 á 18 cM. en het gelukte hem hierdoor zijn hoofd te steken. Hij deed dit werk altijd ´s middags tusschen 1.30 uur en 4.30 uur, omdat gedurende deze periode de bewakers die in de loopgangen patrouilleerden in de cantine zaten. Hij had van het begin af aan ingezien, dat een ontsnapping slecht op een Zondag mogelijk zou zijn. In de eerste plaats omdat in de gevangenis zelf de bewaking sterk verminderd is en ten tweede, omdat er ´s Zondags geen mitrailleur post op het dak staat. Het raam van zijn cel zag namelijk uit op het dak van den loopgang.

Op Zondag 14 juni 1942, ongeveer 1.30 uur, wist hij zich door het raam heen te wringen en kwam hij op het dak. Hij hoorde zijn vriend Gerard van der Bijl praten en hij ging eerst naar het raam van deze cel, omdat deze zijn stamkaart had. Hij had van der Bijl deze stamkaart gegeven voor hij naar IJmuiden ging, teneinde bonnen te krijgen en andere vluchtelingen te helpen.

Van der Bijl, vertelde hem dat deze stamkaart lag op hun onderduik-adres Papaverhof 11, Den Haag en voegde er aan toe, dat hij verraden was door PAS DE LOUP.

Hij sprong daarop van het dak af. Hij had het touw van de verduisteringsklappen uit zijn cel meegenomen. Hij nam dit driedubbel en bevestigde aan beide einden een kapstokhaak eveneens uit zijn cel losgesneden. Had gehoopt planken te vinden, bij een beerput, om de buitenmuur over te komen, doch vond dat deze planken niet lang genoeg waren. Met behulp van zijn touw klom hij weer terug op het dak en begaf zich naar de luchtcellen. Van hier kon hij met een sprong van het dak juist de buitenmuur bereiken, door beide armen over den muur te slaan en te blijven hangen. Hij klom over den muur en kwam op een terrein, eveneens afgesloten, waarop een gevangenis in aanbouw is. Hier lagen vele steigerplanken. Met behulp van een plank kwam hij de muur over en het gelukte hem op den weg te komen en hij liep in de richting Scheveningen.

Van het station in Scheveningen, waar geen trein stond, liep hij naar het huis van een tante, Mevr. VENSELAAR, Louise Colignystraat 47, bij het Bezuidenhout, waar hij geld kreeg en waar zij van zijn neef een fiets leende en naar zijn oom, de Heer BOONEKAMP in Voorburg fietste. Deze gaf hem een nacht onderdak. Van hier uit, door bemiddeling van zijn neef, werd zijn broer gewaarschuwd, die hem het adres deed toekoman van Henk van der VELDE, koningin Wilhelminalaan 203, Voorburg. Hier werd hij gedurende een week verborgen gehouden. Weer door middel van zijn neef, Jan VENSELAAR, kreeg hij weer contact met DEUTEKOM, een lid van de O.D. organisatie. Deutekom kwam hem bezoeken en bracht hem onder bij Mevr. JONAS, Bilthovenschelaan 62, Den Haag en voorzag hem ook van distributiebewijzen, in samenwerking met Pater Ten Berghe. Hier bleef hij 2 weken, waarna hij door Pater Ten Berghe overgebracht werd naar den Heer Koremans, Wateringscheweg 22a, Poeldijk. Hier bleef hij ongeveer 2,5 maand. Kwam daar op verzoek van Mevr. Jonas weer bij haar terug en hij bleef bij haar tot 5 Mei 1943.

Hij bezocht tamelijk dikwijls een intieme vriend, Willy REILINGH, wonende de Morsestraat 108, Den Haag. Deze is weer bevriend met GUTTELING. Reilingh vroeg Gutteling of er geen kans was een vluchteling uit het Oranje Hotel naar Engeland te helpen. Gutteling bracht deze boodschap over aan SCHRADER, die last gaf de Munter bij hem te brengen. Schrader kende Munter´s broer zeer goed en had ook van de ontsnapping gehoord; hij besloot onmiddelijk de Munter van de partij te laten zijn.

Op 5 mei 1943 kwam Gutteling hem halen en zij stapten samen op den trein naar Rotterdam. Van hier namen zij den trein naar Oud-Beyerland. Voor de rest van zijn verhaal zie rapport Gutteling.

Wil liefst bij de R.A.F. komen.

Een kalm vastberaden, moedig man, zeer zeker betrouwbaar. Ik beschouw hem een grote aanwinst.

Is "brulê" in Holland, anders zou hij sterk voor speciale diensten te

Dossierpagina 6, verhoor 28-5-1943 pagina 4

zijn aanbevelen. Kan wellicht zeer goed hier gebruikt worden.

Londen, den 28sten Mei 1943
O.Pinto

Bij nader verhoor, betreffende Nederland, verklaarde Ir.K.A. de MUNTER als volgt:
"
In September 1941 kwam ik in contact met de organisatie Nauta door den Heer Henk DEUTEKOM, ambtenaar op het Directoraat van Politie te Den Haag.
Hij was een goede kennis van mijn oudste zuster en kwam doordoor veel bij ons thuis. Door bemiddeling van Deutekom kwam ik weer in contact met Wim ´t HART, drs. in de scheikunde, wonende te Eksterlaan 8 te Den Haag. Toen ik hem leerde kennen studeerde hij nog in Leiden. ´t Hart werkte ook in de de organisatie van Sjoerd NAUTA, Deutekom niet; die werkte, zoals mij later bleek in de organisatie O.D.

Van de organisatie "Nauta" kende ik, daar NAUTA en Makker EENHOORN reeds gearresteerd waren, Lou KIST, van der BIJL, die toen zonder werk in Vlissingen zat en Kapt.dr.SOMER, Dik GROENEVELD, ik meen dat hij op een kantoor zat, Eddy KAMP, zoon van een seinwachter op Scheveningen, werkzaam bij "radio Holland".
Verder wist ik de naam van de gebr. NOUT, waarvan één gefusilleerd is. Alsmede de namen KNOOP en de JONG, Mevr. DESSAUVAGIE, welke ik één keer bij haar thuis ontmoet heb. Zij woonde Klimopstraat te Den Haag, die ook gearresteerd is

Mevr.Zus PIETERS is ook gearresteerd, toen zij eens op het Binnenhof informaties ging inwinnen.

Luit.de KLERCK is gearresteerd, vrijgekomen en later weer gearresteerd in Januari 1943.

Lou Kist is het eerst van allen gearresteerd in de trein in België, vlak na de arrestatie van de Klerck. Na hem zijn achtereenvolgens gearresteerd: Mevr. Dessauvagie, Dik Groeneveld, Zus Pieters, Nout, de kunstschilder.

Bij de bekende poging zijn gearresteerd te IJmuiden, behalve ik: Bill ROESKE; was vermoedelijk Luitenant en Wim ´t HART.

Daarna zijn gearresteerd Gerard van der BIJL en een dag daarop Frits van der SCHRIEK, die niet in die organisatie zat, doch een soort informatiebureau was.

Alleen overgebleven zijn Eddy KAMP, wonende te Scheveningen, nu ergens in Den Haag en Willy REILINGH, electro-technisch student, wonende in Den Haag. Zij werken niet meer, daar na de arrestaties alles afgeloopen was.

De zender heb ik niet gezien, ligt heelemaal uit elkaar. Kamp vnd. weet, waar die zit en hij kan bereikt worden via Reilingh. Is Reilingh ondergedoken, dan zit hij op Bilthovenschelaan nr 62 te Den Haag.

De door mij genoemde Wolter, zijn voornaam, is iemand van de N.S.F. en hij zou op 18 Mei 1943 vrijgekomen zijn. Zijn achternaam ken ik niet.

Eén keer heb ik ontmoet, nl op 17 mei 1942, op mijn kamer te Den Haag, een zekeren van der MEER, oud ± 26 jaar, lang ± 1.77M, Indisch uiterlijk, donker haar en donkere oogen, glad geschoren. Hij was bij mij gebracht door Frits van der Schriek, en zou uit Engeland gekomen zijn. Hij kwam bij mij in gezelschap van KORTLAND, de havenmeester van Rotterdam. Ik hem hem maar een uurtje gesproken, ik weet zijn opdrachten niet in Holland en ook niet wanneer hij in Nederland was gekomen. Hij had mij een opdracht meegegeven voor kapitein, majoor of kolonel de BRUIN. Het waren, zoals hij vertelde, kleine fototjes, welke verpakt waren in een verzwaard luciferdoosje.
De Duitschers hebben dit niet in handen gekregen.

KORTLANDT was tegelijkertijd met ons gearresteerd, maar van der MEER niet, ofschoon hij wel bekend is bij de Gestapo. Zij hadden mij een persoonsbewijs van hem laten zien, doch alleen zoo, dat ik de foto kon zien niet de naam.

Dossierpagina 7, verhoor 28-5-1943 pagina 5

Lou KIST, is ter dood veroordeeld, zit waarschijnlijk in Utrecht en voor zoover ik weet is zijn vonnis niet ten uitvoer gelegd.

Wim ´t HART, zit in Vught (concentratiekamp), is nog niet veroordeeld en is assistent bij een Duitschen dokter aldaar.

Wolter ?, is meen ik 18 mei 1943 vrijgekomen; hij had één jaar gekregen.

NOUT, is gefusilleerd.

NOUT, zijn broer de kunstschilder, zit nog.

ROESKE, heeft zijn mond niet opengedaan en is naar Duitschland overgebracht en zal aldaar waarschijnlijk voor een Duitsche Rechtbank terecht staan.

G. van der BIJL, zat nog vast. Zijn verloofde is Corrie KRIEGSMANN, wonende Regentesselaan 232 te Den Haag.

Zus PIETERS, zit voor zoover ik weet nog in het Oranje Hotel; vonnis onbekend.

F. van der SCHRIEK, idem.

Dr. KREDIET, uit Wassenaar Zijdeweg. Het was een adres van "Hollandvaarders". Hij zegt niets en heeft het ontzettend beroerd. Mevr. Krediet is de eenigste, die nog vrij is en door Roeske veilig in ondergebracht. Zij is geblondeerd en loopt geschminkt rond.

NAUTA, EENHOORN, hebben 15 jaar dwangarbeid gekregen volgens Eenhoorn sr.

De Klerck, zit waarschijnlijk nog.

BRENT of DRENTH De chauffeur van Gen.Maj. CARSTEN, die o.m. werk gedaan heeft als chaufffeur bij de schietpartij "Stelbrink". Hij was lid van den O.D: (Is verm. Drenth, wonende te Haarlem, Dietzveld no 2). Hij zit ook vast, is nog niet veroordeeld en is verm. thans in Vught.

Dik GROENEVELD, idem.

Mever. DESSAUVAGIE, zit vermoedelijk nog in het Oranje Hotel.

PAS DE LOUP, cadet-vaandrig; zijn meisje woonde van Loostraat te Den Haag. Hij zat in de organisatie om menschen te helpen, die in Holland landden, naar goede adressen. Hij is bij een dergelijke gelegenheid gearresteerd te Scheveningen met andere menschen, doch de koerier uit Engeland is ontsnapt. Ik vernam dit van F. van der Schriek en ik weet niet wanneer dit gebeurd is. Begin 1942 vertelde van der Schriek mij opgewonden, dat Pas de Loup uit het Oranje Hotel ontsnapt was met een Jood, waarvan hij den naam niet wist. Ongeveer een week later ontmoette ik het meisje van Pas de Loup in café "De Kroon" p/a Fred.Hendriklaan te Den Haag, waar G.v.d.Bijl haar om een onderhoud had gevraagd. Haar naam ben ik vergeten en zij vertelde zeer weinig van zijn onstsnapping, maar wel, dat Pas de Loup dienzelfden dag bij haar was geweest en na een uurtje was verdwenen naar zijn onderduikadres, wat zij alleen wist.
Vlak daarop werd zij telefonisch ontboden op het Gestapobureau op het Binnenhof en daar werd gevraagd of zij Pas de Loup voortgeholpen had, waarop zij bevestigend geantwoord heeft. Verder heeft zij nooit last ondervonden van de Gestapo. De Gestapo had haar niet gevraagd waarheen hij gegaan was.
Wij vertrouwden Pas de Loup volkomen en vroegen haar of zij hem wilde vragen of hij meeging met onze ploeg in Mei 1942.
Ongeveer een week daarna kreeg van der Bijl van haar bericht dat hij in geen geval meeging. Hij gaf als reden op, dat hij genoeg doorstaan had en verder rustig wilde blijven. Op 14 juni 1942, ± 1.30 uur sprak ik G. van der Bijl, terwijl ik op het dak zat van het Oranje Hotel en hij in de cel. Ik had hem gevraagd of het onderduikadres, Papaverhof no.11 te Den

Dossierpagina 8, verhoor 28-5-1943 pagina 6

Haag, nog safe was en waar mijn stamkaart was. Hij zei, dat het adres nog safe was en mijn stamkaart had hij gegeven aan Mevr. Ans BORGHELD, echtgenoote van een zee-officier (is zeer waarschijnlijk de echtgenoote van Off. v.Gez.1e kl. W.A.Borgeld. Daaraan voegde hij toe, dat Pas de Loup hem verraden had. Ik had veel haast en dit was het laatste wat ik van hem hoorde. Later is door Corrie Kriegsmann bevestigd, dat Pas de Loup de verrader was. Hij was de eenige buiten van der Bijl, Corrie en ik, die wist, dat Papaverhof 11 het onderduikadres was van der Bijl. De Gestapo is daar geweest en heeft daar mijn stamkaart in beslag genomen. Mevr.Borgeld hebben zij niets gemaakt, omdat zij zeide, alleen een koffer van v.d.Bijl in huis genomen te hebben, omdat hij geen plaatsruimte had.

Frits van der SCHRIEK, is als volgt gearresteerd. G.v.d.Bijl was op 24 Mei 1942 des avonds opgepakt, is overgebracht naar het Gestapohuis op het Binnenhof en is daar door de Gestapo gedwongen Frits v.d.Schriek op te bellen. Van der Schiek kreeg te hooren, dat Gerard hem dringend wilde spreken en dat hij even zou komen overwippen en op een bepaalde manier zou bellen, zoodat Frits wist, dat hij er was. Niemand weet hoe het mogelijk is, dat Gerard dit heeft gezegd. In den nacht van 24 op 25 Mei belde de Gestapo op de afgesproken wijze, waarop Frits niets kwaads vermoedend, de deur open deed. Hij was gekleed in pyjama, onmiddelijk het huis uitgesleurd en in een auto geworpen, terwijl 7 menschen van de Gestapo een huiszoeking deden, doch niets vonden. Frits is onmiddelijk naar het Oranje Hotel overgebraht. Deze inlichtingen zijn mij gegeven door Lou MELSER, wonende Floris Grijpstraat No.7 en Cor Kriegsmann. Melser was ook in contacht met deze organisatie. Melser is "ondergedoken"

Voor zoover ik weet ligt de O.D. stil en hebben zij orders uitgegeven geen nieuwe leden aan te werven. Ik heb hooren vertellen, dat de commandant van Den Haag gearresteerd is, zijn naam weet ik niet. Ik had mijn buik vol van geheime organisaties.
De burgemeester van Poeldijk, (genaamd G.W. KAMPSCHOER, tel 1941) zijn naam ken ik niet, is goed. (Gemeente Monster)

Ir.P.M:VLEUGELS, hoofd electrische bedrijven, wonende te Monster, Dr. v.d.Brinkstraat 36, is heel goed. Hij komt overal, zelfs in spergebieden, waarvan hij dankbaar gebruik maakt. Via H.PETERS, de Weytjenslaan 18 te Poeldijk, een drogist is met Vleugels in contact te komen. Peters is een 3e stuurman der koopvaardij en zit te springen om "werk".

DEUTEKOM vnd, is een zeer betrouwbaar persoon en iemand die heelemaal niet praat. Hij is kwartier-cdt. van de O.D. en thans werkzaam in Hoog- of Laag-Soeren. Zijn week-ens adres is Coperniscuslaan, drogisterij "Copernicus" te Den Haag. Hij is ±27 jaar oud, ontzettend lang en dun, een levend geraamte. Op den dag der invasie is hij nog bij Z.E.Minister van Angereren geweest om blanco politie-identiteitsbewijzen te onderteekenen. Dit was op de morgen van 10 mei 1940.
Het eenige wat hij vertelde was, dat het personeel op dit bureau vrij goed was en een keer een stel politie-identiteitsbewijzen voor 1943 achterover heeft gedrukt om eventueel menschen te kunnen helpen. Hij heeft nooit namen genoemd; hij zei nooit veel, hoewel ik hem reeds van voor de oorlog kende.

Mr. J.W.M. Peek, advocaat te Den Haag, wonende altdaar, is heel goed. Zoo ook zijn compagnon Mr. A.C.E.M. de GROOT.

Mr. Bakker, werkzaam op het Directoraat van Politie, vrij jonge kerel en buitengewoon goed. Hij is afd. hoofd op zoo iets dergelijks. (Tel. boek 1941: Mr. A.E.M.A.Bekker, Bachmanstr.26.)

Mr. D. Reilingh, Procuerue-Generaal te Leeuwarden, is ontslagen in 1942 en is thans ondergedoken. Hij is een oom van Reilingh vnd.

Dossierpagina 9, verhoor 28-5-1943 pagina 7

De Duitsche personen, die mij ondervraagd hebben, hebben zich nooit voorgesteld.
De verhooren zijn correct, zolang je maar iets zegt, als je je mond maar open doet. Zeg je heelemaal niets, dan ranselen ze je af. Ik heel goed kunnen liegen, maar Kortlandt is afgeranseld, daar hij weigerde op een vraag antwoord te geven.

De wachtmeesters kunnen naar eigen goeddunken straffen, zonder voorkennis van de directeur.

Ik ken geen namen van personeel van het "Oranje Hotel", terwijl ik ook geen namen heb gehoord van personen, die er zaten. Ik zat cellulair en werd ook in een cel alleen gelucht. Door een toeval had ik gehoord, dat G. van Bijl dicht bij mij zat, toen zijn naam door een der wachtmeesters werd genoemd.

N.S.B.`ers e.d.:

E.J. va DORT, wonende Laan van Meerdervoort 792, heeft aldaar een werfbureau voor arbeiders in Frankrijk, voor de firma HODAM, welke versterkingswerken maakt in Frankrijk. Hij is N.S.B.´er en verdacht Gestapo-agent te zijn.

Op de Bilthovenschelaan No.60 woont een kunstschilder, leider van den N.J.S. en thans bij de Landwacht.

Zooals ik gehoord heb zou de geheele organisatie van "Het Parool" te Amsterdam tegelijk gearresteerd zijn. Dit was vlak voor wij weggingen. Namen heb ik niet gehoord.

Wim ´t HART, komt inderdaad voor op Zwarte Lijsten , maar is volkomen goed.

De vader van Frits van der Schriek is gep.kolonel der Inf., wonende Frankenslag 147 te Den Haag.

Groeneveld en Bil Roeske hebben den overval gepleegd op Stelbrink. Nout had beneden de wacht gehouden. Een der 3 of 4 lui was dood, een was zwaar gewond, doch is later weer hersteld. Roeske had een schot in zijn achterwerk en Groeneveld een schot in zijn arm."

Londen, den 29sten Mei 1943
De Luitenant ter Zee II K.M.R.,
(A.Wolters.)

Dossierpagina 10, M.I.6 Date of interrogation 18-3-43, page 1

GUY/E.414 M.I.6 (RVPS) Date of interrogation 18-3-43

De MUNTER Karel Antonius. (14, 082)

Nationality: Dutch. Occupation: Electrical engineer.
Last Address: Bilthovenschelaan 62.
Reason for coming to U.K.: escaped form prison in Holland.
Approximate date of Interrogation: April 1943.
Estimated degree of reliability: A1.

1. General Conditions
   a) DE MUNTER was living in the Hague. The identity card was compulsory there, and it was controlled at irregular intervals, sometimes bij the Dutch, and sometimes by the Germans. DE MUNTER´S papers were never controlled in railway stations or trains.
   For bicycles, one must have a permit in Dutch en German.
   DE MUNTERS´S Identity card was issued in The Hague, and he had to show his birth certificate, otherwise, the information he gave was not controlled there.

There are special papers for the prohibited zones, but is is easy to get them.

It is also stille easy to obtain false indentity documents.
Escapees require identity cards and ration cards.

• b) The police is under the orders of the Germans. They assist them, for instance, in arresting the Jews. Some of them, for instance, POOS and SLAGTER, police inspectors in The Hague, are also working for the Gestapo.
  There was a police raid in The Hague at the end of January 1943, when SEYFFARD had been murdered. Many people, who were found without indentity cards were arrested and sent to the concentration camp in Vught.
  The whole of the W.A. has, at present, been recruited as an auxiliary police. Their chief is ZONDERVAN. Their uniform is a black tunik, riding breeches, black boots, black flat cap, with a red band and N.S.B: badge on the left arm and on the cap, a SAM Browne, and they are armed with F.N. six milimetre pistols

Henk DEUTEKOM is employed at the police directorate, probably at present living in Hoog Soeren (or Laag Soeren) in Gelderland. This directorate is a special department of the ministry of justice, and has charge of central questions for the judiciary police. He is a good friend of DE MUNTER`S sister Anna DE MUNTER. He was formerly living in Koninginnegracht in The Hague. He is married to Corrie van der KIEBOOM, who is a chemist. She has a shop called "Drogisterij Copernicus" in Copernicusstraat, The Hague. When DE MUNTER was in hiding, DEUTEKOM procured him ration coupons through a man called M. VAN DER VlIJE(?), and through DE MUNTER´S brother, KOENRAAD. It is probably that DEUTEKOM knew where DE MUNTER was hiding. He is a member of the secret organisation "ORDE-DIENST" He was formerly an official in the directorate under the present minister of justice, VAN ANGEREN, now in London.

2. NAUTA ORGANISATION
   a) In the middle of 1941, DE MUNTER was put in contact with Wim ´t HART who was a member of the NAUTA organisation.

De MUNTER had a large collapsible rubber dinghy with which he intended to go to Engeland. ´t HART asked hem to bring some papers including a secret code for wireless service between Great Britain and the organisation.

b) At that time, NAUTA and EENHOORN were arrested and Lou KIST took over the management of the organisation.
NAUTA and EENHOORN had been betrayed by a group of four men, includign JANSSEN, STELBRINK and DE JONGH:
The organisation decided that these traitors must be shot. They were all of them living in Haarlem. An appointment was made with them by GROENEVELD and ROESKE, and an artist (painter) called NOUT were to assist them.

Dossierpagina 11, M.I.6 Date of interrogation 18-3-43, page 2

c) In the autumn of 1941, ROESKE, GROENEVELD, NOUT and the fourth man, went to Haarlem in General KARSTENS´ motorcar. The driver was told to wait for them a small distance away from the traitors´ house.

They announced that they had come for a very important talk, and they were cordially receiverd. NOUT remained downstairs, while the three others went onto the first floor. GROENEVELD took a seat, while ROESKE and the fourt man remained standing. ROESKE was the only one who was armed. He had an F.N: nine milimetre pistol. In the room wer STELBRINK and three others.
GROENEVELD began to speak, and as was agreed, when he mentioned the name, TACONIS(?), ROESKE pulled out his pistol, and fired in the stomach of the man sitting in front of him and also wounded two others. One of these drew out his pistol, and was about to shoot, but received ROESKE´s five remaining rounds. After that, GROENEVELD, the fourth man, and ROESKE, left the room, and went down the staircase. At this moment, a shot came from the room, and a bullet hit ROESKE in the back. It is possible that GROENEVELD was also slightly wounded, but all of them succeeded in escaping. The results were believed to be that DE JONGH was killed and STELBRINK severely wounded. The latter probably gave a report of the incident to the Gestapo. Consequently, ROESKE, GROENEVELD and KIST were wanted by the Gestapo. KIST was probably also wanted for some other reason.

d) Shorly after, still in 1941, DE MUNTER, ´t HART and GROENEVELD, VAN DER BIJL, and six others planned that if NAUTA and Eenhoorn were to be executed, they would try to break into the Oranje Hotel and bring them out.
The Oranje Hotel is the nickname for the police station, and should not be confused with the adjacent prison. Preparations were ready when they heard that the death sentence had been altered to 15 years´ forced labour for each of them.
DE MUNTER was told this by EENHOORN´s father. Then, several other people were arrested. First NOUT, then GROENEVELD, Mrs. DE SAUVACHIE, the chauffeur of General KARSTENS, and Mrs. PIETERS, who had gone to the Gestapo office in Binnenhof, in The Hague for information, and were brought to the Oranje Hotel.

In januari 1942, the police inspector, POOS and SLAGTER went to the house of Vim ´t HART to arrest him, but he had a narrow escape, and has since been in hiding.

ROESKE had already gone into hiding. DE MUNTER was the only one who knew how to contact them. He was the central point through whom all arrangements had to go. Gerard VAN DER BIJL, came to live with DE MUNTER also, in order to hide.

Lou KIST was arrested in Belgium. It appears that he was not able to resist the pressure brought to bear on him by the Gestapo, but began to talk.

e) In May 1942, it was decided that ROESKE, ´t HART and DE MUNTER should try to go to England, and from there, attempt to establish a connection with those who had remained in Holland, Van NIFTERIK alias "Uncle JOB", Gerard VAN DER BIJL, VAN DER SCHRIECK and Eddy KAMP. These men owned a secret wireless transmitter.
The attempt to escape failed, and they were arrested as described in M.I.5´s report.

f) Shorly after, Gerard VAN DER BIJL was arrested in the house of Mrs. BORGHELD, Papaverhof, no. 11 in The Hague. He had been betrayed bij PASDELOUP according to what VAN DER BIJL told DE MUNTER, and also according his Fiancee Corry KRIEGSMAN.

g) The Gestapo forced VAN DER BIJL, to telephone to Fritz VAN DER SCHRIEK, and make an appointement with him in the night between the 24th and 25th May 1942. In this way, VAN DER SCHRIEK was arrested about 3.0 a.m. in his house, Frankenslag, in The Hague. He was waiting there for VAN DER BIJL who had told him by telephone that he wished to speak to him urgently and would come to his house at once, VAN DER SCHRIEK did not know that VAN DER BIJL had been arrested.
h) The only one who remained at liberty was Eddy KAMP. His adress can probably be obtained form W. REILINGH, KAMP is still in the possession of his transmitter.

Dossierpagina 12, M.I.6 Date of interrogation 18-3-43, page 3

i) Lou MELSER was charged with bringing DE MUNTER to Switserland at the end of September 1942. But he disappeared suddenly in August, and at the same time, VAN NIFTERIK and his wife disappeared. The two latter arrived safely in Switzerland. while MELSER is still in hiding in Holland.

k) PASDELOUP, nicknamed "Patje", is suspected of having betrayed the escape party. This is confirmed as stated above bij Geerard VAN DER BIJL, who told DE MUNTER so in the prison, when DE MUNTER was lying on the roof. It is also confirmed bij VAN DER BIJL´s Fiannee Corry KRIEGSMAN, Regentesselaan, 232 (no. uncertain). She said that the hiding plae of DE MUNTER and VAN DER BIJL, at the house of Mrs. BORGHELD, the wife of a lieutenant who is now in Great Britain, had been given away bij PASDELOUP, PASDELOUP was arrested in connetion with this activity in the middle of 1941, but escaped from the Oranje Hotel at het end of that year with the connivance of the Gestapo, having undertaken to work for them. He is engaged to a Jewish girl who is a shop assistant in a milliner´s shop, Anna Pavlonastraat, in The Hague. She called on them at the end of 1941, and said that PASDELOUP wanted to go with them to Great Britain. The appointment was in the cafe De KROON, Frederik Henryklaan. Later, PASDELOUP refuse to join them. Bus it is probable that he will try to come here, and then it will not be in order to escape from the Gestapo, but centrainly as an agent for them.

l) Here is some more information about different members of the "NAUTA Organisation"
Wim ´t HART, chief of the organisation, after Lou KIST, had been arrested in the Summer of 1941. He was arrested on the escape boat, and is now in a concentration camp in Vught. He is a doctor in chemistry, and a nephew of VAN DEUTEKOM:

NAUTA, army officer, was the founder of the organisation. He was arrested and condemned to death, after being condemned to twenty years´ imprisonment first. After that, it was ..muted to fifteen years forced labour.
He collaborated with Makka EENHOORN, who was arrested, and also condemned to 15 years´forced labour.

Lou KIST, successor to NAUTA in the Spring 1941, at the time when DE MUNTER became a member. He tried to escape and was arrested in the unoccupied zone of France. Fortunately, the French officer who caught him was a good patriot, and released him, and he was then used as a courier between France and Holland. At the end op 1941, he was caught in a train in Belgium. He was sentenced to death, but has not yet been executerd.

Captain SOMERS, director of the military museum in Breda, now in Great Britain.

Frits van der SCHRIEK had his own intelligence service. He is now imprIsoned in the Oranje Hotel, where he has been since the 27the May 1942, but may have been removed to another place. Sentence unknow.

Lou MELSER was working on his own helping people to go to Switserland. He was last seen in July 1942, and is now in hiding.

VAN DER MEER. DE MUNTER has only seen him once in his own room in The Hague on the 17th May 1942. He is probably a British agent.

Willy REILINGH, an old student friend, from Delft, of DE MUNTER´S. He stored their weapons for them. He is living in The Hague, and is still at liberty.

Jonas, whose hiding address for DE MUNTER is Bilthovenschelaan 62, in The Hague, concealed DE MUNTER for some time, but was not a member of the organisation. DE MUNTER was schown his photograph an identity card in the prison by the Gestapo, and he was asked if he knew him, but he denied it.

Dr. Krediet, zyderweg, 4, in Wassenaar. He is probably chief in the organisation. His address was a forbidden address where they could only go when they had orders from ROESKE, or VAN DER SCHRIEK. He was arrested in 1941, and sentenced to death, but has not yet been executerd. His wife is still free.

ROESKE, member of the organisation was arrested on the boat. He killed STELBRINK in Haalem (see my report G. 30 on KNOOP, R.V.P.S: nr 8704). He has not spoken. He was transferred to Germany to be brought before a special lawcourt.

Mrs. PIETERS was imprisoned in the Oranje Hotel, and her sentence is unknown

Mrs. DE CAUVACHIE was imprisoned in the Oranje Hotel. Sentence unknown.

Dossierpagina 13, M.I.6 Date of interrogation 18-3-43, page 4

GROENEVELD sentence and where-abouts unknow. General KARSTENS´chauffeur, sentence and where-abouts unknown.
´t HART, sentenced to death. He is in the concentration camp at Vught. He is working as assistant to a German physician. He is behaving very well.

3. GERMANY
   a) On the 18th May 1942, thirteen man including H. ROESKE, W. ´t HART, and DE MUNTER tried to escape to England. They had hidden in the fish-hold of a steam trawler at Scheveningen, which was to go out fishing from Ymuiden. They intended, once they were at sea, to take over the whip in the name of the Dutch government, and compel the crew to send them to England.
   On the 19th at 4.0. p.m. the German police in Ymuiden searched the ship and arrested the thirteen men who were sent to the Oranje Hotel (police prison), Van Alkemadelaan, in Scheveningen. DE MUNTER was separate from the rest, as he had an F.N: 9 milimetre pistol in his pocket, and was put in a cell alone.
   He was interrogated bij the Gestapo, who, as he says, behaves cordially as long as you consent to speak, but when you refuse to talk, you are tortured.

On the 14th June, DE MUNTER escaped from the prison. For details, please see N.I.5´report, and the enclosed map of the prison.

b) DE MUNTER had already been in hiding for about 9 months, and had abandoned all hope of going to England, when, at the end of February, an electrical student, W. REIGLINGH, told him that he had found a way. DE MUNTER had to go to the house of a good friend of REILINGH´S called GUTTELING, where he was put in contact with Fr. SCHRADER, who was organising the escape party.

c) The first attempt was made on the 30th April 1943, but failed because of a certain General strike in Holland. On that day, DE MUNTER made the acquaintance of BURGERS, the two brothers WEYHENKE, STROEVE, REINDERS, DE GROOT, BAKKER, BRUYNE and sergeant MORA.

d) The second attempt on the 1ste May failed because the boat could not be brought to the place of departure in time.

e) The third attempt on the 3rd May failed partly because martial law was proclaimed, so that the boat could not get to the agreed place.

f) The fourth attempt was on the 5th May and succeeded. They left at 1.30 a.m. on the 6th May, they were discovered by two German patrol boatus, but succeeded in escapint by going at a greater speed. at about 4.0 a.m., they saw four motor torpedo boats, which passed them about one mile away, and disappeared Southwards. At 1.30 p.m. they were taken on board bij a British boat, and brought to Harwich.

Dossierpagina 14, M.I.6 Date of interrogation 18-3-43, page Appendix

GUY/E.414 M.I.6 (RVPS) Date of Interrogation 18-3-43
DE MUNTER Karel Antonius. (14,082) (Dutch)

Appendix A. Suspects.

1. POOS
   Occupation: police inspector
   Address: The Hague
   collaborating with the Gestapo.

2. SLAGTER
   Occupation: Police inspector
   Address: The Hague
   collaborating wiht the Gestapo

3. ZONDERVAN
   Occupation: Lawyer
   Old N.S.B. member. Chief of the W.A.

4. PASDELOUP ("Patje")
   Address: living in The Hague
   Description: 26, medium height, and build, fair, blue eyes, what the German call a "Nordic Type"

Betrayed escape party in 1941. Was in the Nauta Organisation as a member of their reception committee Allied agents arriving in Holland from Great Britain. Was arrested in the middle of 1941 in connection with this. Escaped from the Oranje Hotel at the end of the year with the connivance of the Gestapo, while undertaking to work for them. He is engaged to a Jewess who is a shop assistant to a milliner, Anna Pavlonastraat, The Hague. May come here as Gestapo agent.

P.M.S. Guy-DC

Dossierpagina 15, Map of the Oranje Hotel in Scheveningen

MAP OF THE "ORANJE HOTEL" (polis prison) in Schevingen.

Vertical map of the cells
Horizontal map of the prison
showing escape over the roof.

Zie de scan

Dossierpagina 16, bericht van aankomst in Engeland

No. 3961
London, 26 Mei 1943
82 Eaton Square, S.W.1

Ik heb de eer Uwer Excellentie te berichten, dat in Engeland is aangekomen:

Ir. DE MUNTER, Karel Antonius.
electro-technisch ingenieur,

geboren te Poerwakarta, 28 juli 1912, laatstelijk gewoond hebbende te ´s-Gravenhage, Laan van Meerdervoort no 800, Betrokkene is op 5 Mei 1943 uit Nederland vertrokken.

De wnd. Chef van den Politie-Buitendienst,

Aan:
Zijne Excellentie den
Minister van Justitie,
London.

Dossierpagina 17, Date of interrogation 18-3-43, page Appendix Suspect Addresses

GUY/E.414 M.i.6 (RVPS) Date of interrogation 18-3-43
DE MUNTER Karel Antonius (14,082) (Dutch)

Appendix A.1, Suspect Addresses

Police prison:
"Oranje Hotel"
Van Alkemadelaan
Scheviningen.

Dossierpagina 18, aanvulling/corrertie 3-6-43

D/B.
C.I.D.
London, 3rd June, 1943
82 Eaton Square, S.W.1
No 3961

Dear Neave,

Mr. De Munter informs me that he has made a mistake in his statements to you.
As address he mentioned Frans Halsstraat No. 8. This shoud be:
Frans Halsstraat No. 18.
He now remembers the name of the person concerned, which is DE GROOT

Yours sincerely,

Captain A.M.S. Neave
Room 900
War office, Whitehall.

Dossierpagina 19, staat van inlichtingen

STAAT VAN INLICHTINGEN OMTRENT UIT
NEDERLAND OVERGEKOMEN PERSONEN
3961

• 1e. Naam en voornamen: Ir. DE MUNTER Karel Antonius
• 2e Geboorteplaats en datum: POERWAKARTA, 18 Juli 1912
• 3e. Woonplaats in Nederland gedurende de laatste drie jaren: ´s GRAVENHAGE, Laan van Meerdervoort 800
• 4e Uit Nederland vertrokken: 5 Mei 1943
• 5e In Engeland aangekomen: 6 Mei 1943
• 6e Schoolopleiding en verdere studie: Lagere school, H.B.S. (5.jr.) en Techn. Hoogeschool afd. electro techniek (afgestudeerd.)
• 7e Beroep gedurende de laatste drie jaren: electr. techn. ingenieur.
• 8e Van welk deel van Nederland weet betrokkene in het bijzonder iets mede te deelen: Den Haag e.o.
• 9e Van welke kringen, diensten of bedrijven, draagt betrokkene inzonderheid kennis: zie beroep.

Bron:
Toegang: 2.09.06 Inventaris van het archief van het Ministerie van Justitie te Londen, (1936) 1940-1945 (1953)
Inventarisnummer; 13112 Munter, K.A. de 1943